Organizowanie zgromadzenia – podstawowe zagadnienia

Organizowanie zgromadzenia w Polsce wymaga przestrzegania wielu procedur oraz uzyskania zgody właściwych organów. W przypadku zgromadzeń publicznych, takich jak marsze czy protesty, organizatorzy muszą spełnić określone wymogi formalne, aby zapewnić bezpieczeństwo uczestników i przestrzeganie prawa. Proces ten regulowany jest przez przepisy prawa administracyjnego, które szczegółowo określają kroki, jakie należy podjąć, oraz zasady odwoływania się od decyzji organów administracyjnych.

Informowanie odpowiednich organów

Każde zgromadzenie musi być zgłoszone do odpowiednich organów administracyjnych, takich jak organ gminy oraz inne służby, które mogą odpowiadać za zapewnienie bezpieczeństwa publicznego w trakcie trwania zgromadzenia. Obowiązkiem organu gminy jest przekazanie informacji o zgromadzeniu odpowiednim jednostkom:

• Komendantowi Policji – organ gminy niezwłocznie informuje właściwego komendanta powiatowego lub miejskiego Policji o planowanym zgromadzeniu. W Warszawie informacja ta trafia do komendanta rejonowego Policji.
• Ministrowi spraw zagranicznych – jeżeli zgromadzenie ma odbyć się w pobliżu przedstawicielstw dyplomatycznych lub konsularnych, organ gminy przekazuje informacje o miejscu, czasie oraz przewidywanej liczbie uczestników zgromadzenia ministrowi właściwemu do spraw zagranicznych.
• Komendantowi Służby Ochrony Państwa – jeżeli zgromadzenie ma odbyć się w pobliżu obiektów podlegających ochronie SOP, organ gminy niezwłocznie informuje Komendanta SOP.
• Komendantowi Straży Marszałkowskiej – w przypadku zgromadzeń w pobliżu obiektów podlegających ochronie Straży Marszałkowskiej, odpowiedni komendant jest informowany o planach zgromadzenia.
• Komendantowi Żandarmerii Wojskowej – w sytuacji, gdy zgromadzenie odbywa się w pobliżu jednostek wojskowych, organ gminy informuje komendanta terenowej jednostki Żandarmerii Wojskowej o zgromadzeniu.

Zawiadomienie o zgromadzeniu

Organizator ma obowiązek zawiadomienia organu gminy o zamiarze zorganizowania zgromadzenia w taki sposób, aby wiadomość dotarła do organu nie wcześniej niż 30 dni oraz nie później niż 6 dni przed planowanym wydarzeniem. Zawiadomienie można złożyć na kilka sposobów:

• faksem,
• ustnie do protokołu,
• za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Jeżeli zgromadzenie ma odbyć się na terenie więcej niż jednej gminy, w każdej z gmin prowadzi się odrębne postępowanie.

Obowiązki organu gminy

Po otrzymaniu zawiadomienia, organ gminy ma obowiązek niezwłocznie udostępnić informację o planowanym zgromadzeniu na swojej stronie internetowej oraz w Biuletynie Informacji Publicznej (BIP). Dodatkowo, w przypadku zgłoszenia więcej niż jednego zgromadzenia w tym samym miejscu i czasie, organ gminy podejmuje decyzję o pierwszeństwie zgromadzenia na podstawie kolejności złożenia wniosków. Ważne jest, aby zgromadzenia odbywały się w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał bezpieczeństwu uczestników oraz mieniu w znacznych rozmiarach.

Zakaz organizacji zgromadzenia

Organ gminy może wydać decyzję o zakazie zgromadzenia, jeśli uzna, że jego przeprowadzenie zagraża bezpieczeństwu publicznemu, życiu lub zdrowiu uczestników, albo jeśli koliduje z innym zgromadzeniem. Decyzję o zakazie wydaje się nie później niż na 96 godzin przed planowanym terminem zgromadzenia, a następnie udostępnia w Biuletynie Informacji Publicznej oraz przekazuje organizatorowi. W przypadku otrzymania decyzji o zakazie, organizator ma prawo do wniesienia odwołania.

Odwołanie od decyzji o zakazie zgromadzenia

Organizator zgromadzenia może złożyć odwołanie od decyzji o zakazie zgromadzenia bezpośrednio do sądu okręgowego właściwego ze względu na siedzibę organu gminy. Odwołanie należy złożyć w terminie 24 godzin od momentu udostępnienia decyzji w Biuletynie Informacji Publicznej. Sąd rozpatruje odwołanie w trybie nieprocesowym i ma obowiązek wydać orzeczenie w ciągu 24 godzin od wniesienia odwołania.

Tryb odwoławczy i skarga kasacyjna

Jeśli organizator nie zgadza się z orzeczeniem sądu okręgowego, ma prawo do wniesienia zażalenia do sądu apelacyjnego. Zażalenie można złożyć w terminie 24 godzin od wydania orzeczenia przez sąd okręgowy, a sąd apelacyjny rozpatruje je również w ciągu 24 godzin. Orzeczenie sądu apelacyjnego jest ostateczne i podlega natychmiastowemu wykonaniu – nie przysługuje od niego skarga kasacyjna.

Podsumowanie

Organizacja zgromadzeń publicznych wymaga nie tylko przestrzegania określonych formalności, ale także dbałości o bezpieczeństwo uczestników i przestrzeganie przepisów prawa administracyjnego. Każde zgromadzenie musi być odpowiednio zgłoszone, a odpowiednie organy poinformowane o jego miejscu, czasie oraz liczbie uczestników. W przypadku wydania decyzji o zakazie zgromadzenia, organizator ma prawo odwołać się od tej decyzji w trybie sądowym, co zapewnia ochronę praw jednostki do swobodnego organizowania zgromadzeń. Warto pamiętać, że wszystkie procedury muszą być przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi terminami, aby zapewnić ich skuteczność oraz prawidłowe przeprowadzenie zgromadzenia.