Błędne pouczenie a roszczenie o odszkodowanie
Kategoria: Prawo cywilne
Tematyka: Sąd Najwyższy, błędne pouczenie, odwołanie do sądu pracy, odszkodowanie, przywrócenie do pracy, orzecznictwo, doktryna
Zdaniem Sądu Najwyższego błędne pouczenie pracownika o prawie do odwołania się do sądu pracy nie generuje roszczeń o odszkodowanie czy przywrócenie do pracy. Decyduje jedynie o przywróceniu terminu do wniesienia odwołania. Pogląd ten jest potwierdzony w orzecznictwie i doktrynie. Brak pouczenia o odwołaniu lub jego błędne przekazanie nie wpływa na zgodność z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.
Zdaniem SN błędne pouczenie pracownika o prawie odwołania się do sądu pracy uzasadnia jedynie prawo do przywrócenia terminu do wniesienia odwołania. Nie uzasadnia natomiast roszczeń pracownika z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia czy rozwiązania umowy bez wypowiedzenia, a więc roszczenia o odszkodowanie albo o przywrócenie do pracy. Pogląd wyrażony przez SN w komentowanym orzeczeniu jest utrwalony w doktrynie i orzecznictwie. Już w uchwale (7) SN z 9.9.1999 r. (III ZP 5/99, OSNPiUS Nr 4/2000, poz. 131) stwierdzono, że brak pouczenia lub błędne pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy, w razie wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia, może być jedynie podstawą do przywrócenia terminu do złożenia odwołania i nie uzasadnia roszczeń o odszkodowanie czy przywrócenie do pracy. Analogiczne stanowisko wyraził SN w wyroku z 23.11.2000 r. (I PKN 117/00, OSNPiUS Nr 13/2002, poz. 304). Taki sam pogląd dominuje wśród przedstawicieli doktryny. Jest on logiczny i uzasadniony, w szczególności biorąc pod uwagę cel, jakiemu służy zawarcie w piśmie o wypowiedzeniu czy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia pouczenia o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu. Celem tym jest umożliwienie pracownikowi, który nie ma obowiązku znajomości przepisów, złożenia odwołania we właściwym sądzie i terminie. Sam fakt zawarcia lub niezawarcia w piśmie takiego pouczenia nie ma natomiast żadnego znaczenia z punktu widzenia zgodności z prawem wypowiedzenia czy rozwiązania umowy o pracę. W konsekwencji nie ma powodu, aby uwzględniać w takim przypadku roszczenie pracownika o odszkodowanie czy o przywrócenie do pracy, które to roszczenia dotyczą takich sytuacji, gdy wypowiedzenie (lub rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia) jest niezgodne z prawem lub nieuzasadnione. Wystarczające jest przywrócenie terminu na wniesienie odwołania, jeżeli sąd dojdzie do przekonania, że pracownik uchybił terminowi bez swojej winy, właśnie ze względu na brak pouczenia lub nieprawidłowe pouczenie. W komentowanym orzeczeniu SN zwraca również uwagę, że zastosowanie zbyt krótkiego okresu wypowiedzenia lub wskazanie przez pracodawcę w oświadczeniu woli o rozwiązaniu umowy bez wypowiedzenia wcześniejszego terminu ustania stosunku pracy niż złożenie tego oświadczenia nie uzasadnia roszczeń pracownika o odszkodowanie czy przywrócenie do pracy. Wyrok z 3.2.2016 r., II PK 333/14
Wydający wyrok Sąd Najwyższy stwierdził, że nieprawidłowe pouczenie pracownika o prawie do odwołania się do sądu pracy nie uprawnia go do roszczeń o odszkodowanie czy przywrócenie do pracy. Istotne jest jedynie przywrócenie terminu na złożenie odwołania. Podobne stanowisko wyraziła także doktryna. Zbyt krótki okres wypowiedzenia lub wcześniejszy termin ustania stosunku pracy nie generują roszczeń pracowniczych.