Klauzula wyłączająca kary umowne w umowie deweloperskiej jest niedozwolona – wynika z orzeczenia Sądu
Najwyższego.
Małżonkowie K. wystąpili o uznanie postanowienia wzorca umownego stosowanego w umowie deweloperskiej za
niedozwolony i zakazanie jego stosowania w obrocie z konsumentami. „M.” spółka z o.o. w umowach z klientami
stosowała postanowienie, zgodnie z którym: „strony postanawiają nie nakładać wzajemnie kar umownych”. Na mocy
z art. 22 ust. 1 pkt 13 ustawy z 16.9.2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu
jednorodzinnego (t. jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 555), umowa deweloperska zawiera w szczególności określenie
wysokości odsetek i kar umownych dla stron umowy deweloperskiej.
Sądy I i II instancji uznały klauzulę za niedozwoloną. W uzasadnieniach orzeczeń wskazywano, że pozycję stron
umowy deweloperskiej jest różna, to deweloper ma silniejszą pozycję niż nabywca domu czy mieszkania. Sądy
podkreślały również, że pomimo wyłączenia dopuszczalności stosowania kar umownych przez obie strony umowy,
większe korzyści z obowiązywania zakwestionowanej klauzuli będzie czerpał deweloper.
Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną „M.” sp. z o.o. Jak wyjaśniono, sytuacje, w których to nabywca
odmawia przystąpienia do umowy i odbioru wybudowanego lokalu lub domu mają charakter wyjątkowy.
Zakwestionowane postanowienie umowy w istocie ma służyć zabezpieczeniu interesów dewelopera, który
pozbawia za pomocą spornej klauzuli możliwości dochodzenia przez klientów kar. Sąd Najwyższy podkreślił,
że ryzyko zapłaty kary umownej skłania przedsiębiorców do należytego wykonywania zobowiązań
wynikających z umowy. W przypadku jej braku utrudnione jest też dochodzenie przez nabywców mieszkań
lub domów roszczeń w razie niewywiązywania się dewelopera z zawartej umowy, mogą bowiem korzystać
tylko ze środków przewidzianych na zasadach ogólnych.
Wyrok SN z 10.8.2017 r., I CSK 10/17