Zbycie składników majątkowych jako zorganizowanej części przedsiębiorstwa
Kategoria: Prawo cywilne
Tematyka: zbycie składników majątkowych, przedsiębiorstwo, amortyzacja wartości firmy, umowa sprzedaży, interpretacja przepisów, Naczelny Sąd Administracyjny
Nie sposób więc przyjąć, by wyłącznie z nabywanego przedsiębiorstwa wierzytelności zbywcy i środków pieniężnych na rachunkach bankowych mogło spowodować, że nie będzie on stanowił zespołu zorganizowanego i funkcjonalnego. Spółka nabyła dwa odrębne zespoły majątkowe w drodze umowy sprzedaży, które stanowią przedsiębiorstwa w rozumieniu prawa. Zgodnie z przepisami, amortyzacji podlegają wartości firm powstałe w wyniku nabycia przedsiębiorstw.
Nie sposób więc przyjąć, by wyłącznie z nabywanego przedsiębiorstwa wierzytelności zbywcy i środków pieniężnych na rachunkach bankowych w rozumieniu art. 551 pkt 4 KC mogło, przy objęciu sprzedaży pozostałych, stanowiących zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 551 KC) spowodować, że nie będzie on stanowił zespołu zorganizowanego i funkcjonalnego. W konsekwencji zauważyć trzeba, że amortyzacji nie podlega zgodnie z art. 16c pkt 4 PDOPrU – wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w innym sposób niż określony w art. 16b ust. 2 pkt 2 PDOPrU. Wyrok NSA z 3.8.2017 r., II FSK 3183/16 Z uzasadnienia: Wyrokiem z 3.8.2016 r., VIII SA/Wa 149/16, WSA w Warszawie uchylił zaskarżoną przez T. spółka z o.o. z siedzibą w R. (dalej: spółka) interpretację indywidualną Ministra Finansów z 3.11.2015 r. w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych. Ze stanu sprawy przyjętego przez sąd I instancji wynika, że pismem z 3.11.2015 r. organ udzielił pisemnej interpretacji w zakresie odpisów amortyzacyjnych związanych z planowanym zakupem składników majątkowych jako nabycia przedsiębiorstwa na tle przepisów art. 4a pkt 3 i art. 16b ust. 2 pkt 2 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 r. poz. 851 ze zm., dalej: PDOPrU) oraz art. 551 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zm., dalej: KC). We wniosku spółka wskazała, że jako część grupy kapitałowej prowadzić będzie działalność gospodarczą, głównie w zakresie produkcji i sprzedaży urządzeń i elementów grzewczych. W tym celu, w drodze umowy sprzedaży przedsiębiorstw (spółka jest kupującym) nabędzie szczegółowo opisany we wniosku majątek od wspólników dwóch spółek cywilnych (prawa do nieruchomości oraz ruchomości, w tym wyrobów gotowych i półproduktów, prawa do licencji, nazwy przedsiębiorstwa, domen internetowych, patentów, dokumentacji technicznej i księgowej, bazy klientów oraz inne prawa). Majątek stanowić będzie u sprzedawców dwa odrębne zespoły majątkowe (po jednym zespole majątkowym w każdej ze spółek cywilnych). Po kupnie majątek ukonstytuuje na poziomie nabywającej spółki w jeden zespół majątkowy. Umowa sprzedaży określa, że zbywany zespół majątkowy każdej ze spółek cywilnych stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 KC, a zgodnie z przepisami prawa pracy (art. 211 ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy; Dz.U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.) sprzedaż przedsiębiorstw skutkuje przeniesieniem zobowiązań dotyczących zatrudnienia związanych z przedsiębiorstwami na kupującego, który w dniu zawarcia umowy sprzedaży staje się z mocy prawa pracodawcą wszystkich pracowników zatrudnionych w zakładach pracy u sprzedawców. (...) W celu uniknięcia wątpliwości strony umowy sprzedaży wskazały w jej treści, że środki pieniężne na rachunkach bankowych prowadzonych dla nabywanych przedsiębiorstw oraz wszelkie należności pieniężne należne do dnia zawarcia umowy sprzedaży na podstawie jakiejkolwiek umowy, której stroną są sprzedawcy w związku z działalnością przedsiębiorstw nie będą należały do zbywanych przedsiębiorstw i tym samym nie przejdą na spółkę w wyniku zawarcia umowy sprzedaży. (...) We wniosku spółka wskazała, że jej intencją jest prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o nabyte w ramach umowy sprzedaży zespoły majątkowe (ciągłość produkcji i sprzedaży). W związku z powyższym zadano następujące pytania: 1) czy transakcja sprzedaży składników majątkowych (zespołów majątkowych), wskazanych przez spółkę w opisie zdarzenia przyszłego, stanowić będzie nabycie przedsiębiorstwa? W konsekwencji – czy spółka będzie uprawniona do rozpoznania wartości firmy oraz na podstawie art. 16b ust. 2 pkt 2 PDOPrU do amortyzacji wartości firmy (tzw. goodwill) każdego z nabytych zespołów majątkowych? 2) w przypadku pozytywnej odpowiedzi na pytanie nr 1 spółka chciałaby potwierdzić, że wartość początkową wartości niematerialnych i prawnych – dwóch dodatnich wartości firmy (tzw. goodwill), stanowić będzie dodatnia różnica pomiędzy ceną nabycia danego przedsiębiorstwa a przyjętą na dzień kupna wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład danego przedsiębiorstwa? Spółka wskazała, że wskazana transakcja sprzedaży składników majątkowych (zespołów majątkowych) stanowi nabycie przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 551 KC w zw. z art. 4a pkt 3 PDOPrU. Nabyte składniki majątkowe (materialne i niematerialne) oraz zobowiązania pozostają bowiem w funkcjonalnym związku i są przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorstw. Obydwa przedsiębiorstwa zostaną przez spółkę nabyte w drodze kupna (art. 535 i nast. KC), czyli na podstawie art. 16b ust. 2 pkt 2 PDOPrU będzie ona uprawniona do amortyzacji powstałej w wyniku przedmiotowej transakcji dodatniej wartości firmy (tzw. goodwill). Zdaniem spółki wartość początkową firmy stanowi nadwyżka każdej z zapłaconej ceny za dane przedsiębiorstwo nad wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład danego przedsiębiorstwa (na dzień kupna). W zakresie pytania 2 spółka wskazała, że wartość początkową powstałych na skutek nabycia przedsiębiorstwa wartości firm (tzw. goodwill) winna ustalić w wysokości dodatniej różnicy pomiędzy ceną nabycia danego przedsiębiorstwa, a przyjętą na dzień kupna wartością rynkową składników majątkowych wchodzących w skład danego przedsiębiorstwa, tj. nieruchomości, rzeczy ruchomych, wyrobów gotowych, półproduktów, surowców oraz innych środków obrotowych danego przedsiębiorstwa, praw wynikających z licencji do korzystania z wszelkiego oprogramowania zainstalowanego na komputerach wchodzących w skład przedsiębiorstwa, a także oprogramowania, które jest wykorzystywane w ramach przedsiębiorstwa, w tym praw wynikających z umów dotyczących tego oprogramowania, w szczególności umów w sprawie wsparcia technicznego i konserwacji. Minister Finansów stanowisko spółki uznał za nieprawidłowe, wywodząc, że w przepisach stworzono domniemanie prawne, w myśl którego przedsiębiorstwo obejmuje każdy składnik zespołu, a zatem wszelkie dobra materialne i niematerialne podlegające ochronie prawnej i służące wykonywaniu celów gospodarczych, jeśli stanowią zespół o cechach zorganizowania. Zdaniem organu wyłączenie z umowy sprzedaży środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych oraz wszelkich należności pieniężnych należnych do dnia zawarcia umowy sprzedaży (tj. kluczowego z punktu widzenia działalności zbywcy elementu) sprawia, że nabywany zespół składników uniemożliwia dalsze, samodzielne prowadzenie działalności gospodarczej (brak środków finansowych czy też praw do należności, niezbędnych do regulowania bieżących zobowiązań, np. w stosunku do pracowników, dostawców towarów handlowych lub usługodawców). W konsekwencji przedmiotem planowanej transakcji jest zbycie poszczególnych składników majątkowych, a nie przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 3 PDOPrU. Spółka nie będzie zatem uprawniona, w świetle art. 16b ust. 2 pkt 2 PDOPrU, do amortyzacji powstałej w wyniku przedmiotowej transakcji dodatniej wartości firmy, gdyż wskazana transakcja nie dotyczy przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 3 PDOPrU w zw. z art. 551 KC. W tej sytuacji organ za zbędne uznał odpowiadanie na pytanie drugie. Po bezskutecznym wezwaniu organu interpretacyjnego do usunięcia naruszenia prawa, spółka wniosła do WSA w Warszawie skargę, zarzucając organowi naruszenie m.in.: 1) art. 16b ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 4a pkt 3 PDOPrU (...); 2) art. 65 § 2 oraz art. 3531 w zw. z art. 552 KC (...). Sąd, uwzględniając skargę, wskazał, że wystąpiły przesłanki do uchylenia zaskarżonej interpretacji. Organ pominął bowiem dorobek orzecznictwa sądów administracyjnych wypracowanego na tle wykładni przepisów art. 551 i art. 552 KC w zw. z art. 4a pkt 3 PDOPrU (zob. np. wyroki NSA z 27.3.2013 r., II FSK 1489/11 oraz II FSK 1896/11). Sąd podkreślił, że kompleksowa wykładnia przepisów art. 551 i art. 552 KC (językowa uzupełniona systemową wewnętrzną i funkcjonalną) uzasadnia wniosek, iż czynność prawna może dotyczyć sprzedaży przedsiębiorstwa pomimo wyłączenia pewnych elementów majątku (w tym wymienionych expressis verbis w art. 551 KC) z czynności prawnej zbycia przedsiębiorstwa, jeżeli wyłączenia nie przekreślają istoty definicji pojęcia przedsiębiorstwa w znaczeniu przedmiotowym. Znaczenie to obejmuje każdy zespół składników niematerialnych i materialnych służących do realizacji określonych zadań gospodarczych, bez względu na to, czy obejmuje on całość, czy jedynie część majątku danego podmiotu. Wymienienie na pierwszym miejscu składników niematerialnych służy podniesieniu roli, jaką odgrywają właśnie te niematerialne elementy przedsiębiorstwa, takie jak klientela i ustalona renoma przedsiębiorstwa (tzw. goodwill), bez których nie mogłoby ono osiągać zysków ani prawidłowo funkcjonować [zob. postanowienie SN z 3.2.2016 r., V CSK 299/15 (…)]. Sąd zaznaczył, że organ nie dokonał w sposób należyty analizy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez spółkę, pomijając szereg istotnych okoliczności dotyczących wymienionych przez skarżącą składników majątkowych wchodzących w zakres przedmiotowej czynności prawnej. Zignorował również oświadczenie spółki, że jej intencją jest prowadzenie działalności gospodarczej w oparciu o nabyte w ramach umowy sprzedaży zespoły majątkowe (ciągłość produkcji i sprzedaży). Organ pochopnie przyjął, że wyłączenie z zakresu przedmiotowego przedstawionej przez spółkę czynności prawnej środków pieniężnych na rachunkach bankowych prowadzonych dla nabywanych przedsiębiorstw oraz wskazywanych we wniosku należności pieniężnych należnych do dnia zawarcia umowy sprzedaży oznacza, iż nabywany zespół składników nie może zostać wykorzystany do dalszego samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej, czyli nie może zostać uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 4a pkt 3 PDOPrU. Powyższe założenie organu według sądu I instancji nie znajduje odzwierciedlenia w zdarzeniu przyszłym przedstawionym przez spółkę we wniosku i nie wynika z wykładni przepisów art. 551 i art. 552 KC w związku z art. 4a pkt 3 PDOPrU. Powyższy wyrok organ zaskarżył w całości skargą kasacyjną, zarzucając sądowi I instancji naruszenie: 1) art. 4a pkt 3 PDOPrU w zw. z art. 551 i art. 552 KC (...); 2) art. 146 § 1 i art. 151 ustawy z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: PostSądAdmU) w zw. z art. 14c § 1 i 2, art. 14e § 1 i art. 121 § 1, w zw. z art. 14h ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r. poz. 613 ze zm., dalej: OrdPU) (...). Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw i dlatego podlega oddaleniu. Chybiony jest przede wszystkim zarzut naruszenia art. 4a pkt 3 PDOPrU w zw. z art. 551 i art. 552 KC. Otóż z art. 4a pkt 3 PDOPrU wynika, że: ilekroć w ustawie jest mowa (...) o przedsiębiorstwie – oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Kodeks cywilny zaś w art. 551 definiuje przedsiębiorstwo w następujący sposób: Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa; 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Z kolei z art. 552 KC wynika, że: Czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych. Określenie wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa oznacza całość składników wymienionych w art. 551 KC, a skoro wyliczenie tam przedstawione jest przykładowe (w szczególności), więc oznacza to, że w klauzuli tej znajdą się również możliwe inne składniki, które faktycznie i prawnie do niego przynależą. Jednakże zauważyć należy – wbrew twierdzeniu skargi kasacyjnej – że przepis ten stwarza tylko domniemanie i to domniemanie wzruszalne (S. Włodyka, Umowy dotyczące przedsiębiorstw, [w:] Prawo umów w obrocie gospodarczym (red. W. Włodyka), Kraków 1993, s. 86; B. Sołtys, Klientela przedmiotem aportu w spółkach kapitałowych [w:] Spółka jako podmiot gospodarczy (red. J. Frąckowiak), A.Wr. No 1770, Prawo CCXLII, Wrocław 1995, s. 130). Ustalenie, co faktycznie i konkretnie wchodzi do przedsiębiorstwa, jest kwestią ustaleń faktycznych. Powyższa regulacja oznacza, że z uwagi na to domniemanie strony nie muszą w umowie wyliczać składników przedsiębiorstwa, chyba że chcą wyłączyć z zakresu czynności niektóre jego składniki, wówczas albo mogą w sposób pozytywny wyliczyć te składniki, które wchodzą w skład przedsiębiorstwa, albo w sposób negatywny ograniczyć się do wyliczenia tych, wskazanych w art. 551 KC, które do przedsiębiorstwa nie wchodzą. Nie budzi przy tym wątpliwości to, że ilość i rodzaj wyłączeń może podawać w wątpliwość istnienie czynności prawnej mającej za przedmiot przedsiębiorstwo. W piśmiennictwie (zob. M. Bednarek, [w:] P. Księżak (red.), M. Szafnicka-Pyziak (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna (praca zbiorowa). Komentarz do art. 552 KC pkt 2 przyjmuje się trafnie, że przepis art. 552 KC z uwagi na użyte w nim określenie „wszystko” ma charakter iuris dispositivi, co oznacza, że czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo nie musi obejmować wszystkich elementów przedsiębiorstwa, tj. całego majątku. Strony, dokonując czynności prawnej, mogą wyłączyć tak pewne składniki, jak i pewien rodzaj składników np. wszelkie towary czy wszelkie wierzytelności. Jednakże zawsze powstaje wówczas problem istnienia tzw. składników koniecznych (minimalnej treści umowy), które muszą być objęte treścią czynności prawnej, by w ogóle można było mówić o tym, że czynność taka miała za przedmiot przedsiębiorstwo, a nie poszczególne jego elementy. Ocena ta musi być dokonana in concreto. Nie można jej dokonywać a priori (z góry). Przyjmie się jednak, że (J. Widło, Pojęcie przedsiębiorstwa, PPH Nr 7/1997, s. 32; S. Buczkowski, glosa do wyroku SN z 10.1.1972 r., OSPiKA Nr 12/1972, poz. 232), decydujące jest kryterium funkcjonalne, organizacyjne i finansowe (wyrok NSA z 12.5.2011 r. II FSK 2222/09, PiP Nr 3/2011, s. 133). Podkreśla się również, że minimum składników, które muszą stanowić przedmiot czynności prawnej obejmującej przedsiębiorstwo, wyznacza zdolność pozyskania odbiorców rodzajowo określonych przedmiotem działalności gospodarczej, do których w pierwszym rzędzie zalicza się składniki indywidualizujące przedsiębiorstwo. (...) Stanowisko to jest bez wątpienia trafne, przynajmniej w odniesieniu do niektórych przedsiębiorstw usługowych. Sąd Najwyższy w wyroku z 10.1.1972 r. OSPiKA Nr 12/1972, poz. 232 (cyt.) uznał – interpretując art. 526 KC – że do uznania, iż czynność prawna miała za przedmiot przedsiębiorstwo, niezbędne jest zbycie całego przedsiębiorstwa, a nie tylko niektórych jego składników, choćby nawet przedstawiały one znaczną wartość w porównaniu z wartością całego przedsiębiorstwa, zob. też wyrok SN z 14.12.1995 r., OSN Nr 3/1996, poz. 41 oraz wyrok SN z 30.1.1997 r., OSN Nr 5/1997, poz. 65 kontynuujące tę linię orzeczniczą. Pogląd SN należy uznać za nazbyt rygorystyczny i nieodpowiadający treści art. 552 KC. Jest to pogląd rygorystyczny nie tylko na gruncie piśmiennictwie i orzecznictwa. Przykładowo w orzecznictwie NSA przyjmuje się, że: – wyłączenie z majątku przedsiębiorstwa nieruchomości nie unicestwia jego istoty (wyrok NSA z 30.8.2011 r., II FSK 502/10, PiP Nr 3/2011, s. 224), – brak w przedsiębiorstwie wewnętrznych działów obsługujących jego zadania kadrowe, informatyczne i finansowe nie pozbawia tegoż przedsiębiorstwa możliwości realizacji określonych zadań gospodarczych [wyrok NSA z 23.3.2012 r., II FSK 2314/10, (…)], – wyłączenie wierzytelności przez strony umowy sprzedaży przedsiębiorstwa bankowego jest dopuszczalne i nie unicestwia jego istoty (pismo NBP – Generalnego Inspektoratu Nadzoru Bankowego NB/ZIP/670/94 z 9.8.1994 r.) (...). Natomiast wyłączenie z majątku przedsiębiorstwa np. kryteriów na sfinansowanie określonych projektów gospodarczych spowoduje pozbawienie przedsiębiorstwa więzi funkcjonalnej i finansowej, albowiem oznaczałoby to pozbawienie majątku przedsiębiorstwa źródeł finansowania projektu gospodarczego (pismo DIS w Warszawie z 8.1.2010 r., Nr IPPB3/423-715/09-2.MS). Zauważyć należy, w związku z przedmiotem sporu w tej sprawie, że wyodrębnienie finansowe w rozumieniu orzecznictwa WSA polega na tym, że nie oznacza ono samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa [wyrok NSA z 27.3.2013 r., II FSK 1896/11 (…). Także w orzecznictwie sądów apelacyjnych i SN (zob. wyrok SA w Krakowie z 11.5.2016 r., I A Ca 111/16 (…); wyrok SN z 25.11.2016 r., I CSK 703/09 (…); wyrok SN z 29.1.2009 r., V CSK 294/08 (…); wyrok SN z 17.10.2000 r., I CKN 850/98 (…)] podkreśla się, że strony zgodnie z art. 552 KC mają swobodę co do tego, jakie elementy tworzące pojęcie przedsiębiorstwa objąć przedmiotem czynności prawnej, z tym że swoboda w wyłączeniu poszczególnych składników nie może iść tak daleko, by zakres wyłączeń przekreślił istotę przedsiębiorstwa. Dlatego też zbycie przedsiębiorstwa powinno obejmować co najmniej te składniki, które determinują funkcje spełniane przez przedsiębiorstwo. Czynnikiem „konstytuującym” przedsiębiorstwo w rozumieniu przedmiotowym jest wystąpienie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości. Zauważyć należy, że zgodnie z art. 552 KC nie tylko strony w drodze umowy mogą wyłączyć niektóre składniki, o których mowa w art. 551 KC, z czynności prawnej mającej za przedmiot przedsiębiorstwo, ale czyni to też ustawodawca. Do wyłączeń normatywnych zaliczyć należy np. prawo o charakterze niezbywalnym (A. Lichorowicz, Stosowanie przepisu art. 526 KC w obrocie rolnym, SP Nr 3–4/1982, s. 204; J. Baehr, Spółka z udziałem kapitałowym pracowników, Warszawa–Poznań 1993, s. 102) czy prawa podlegające szczególnemu reżimowi prawnemu (...). W rozpoznawanej sprawie z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że z nabywanych przedsiębiorstw zostaną w drodze umów sprzedaży wyłączone środki pieniężne na rachunkach bankowych oraz wierzytelności należne do dnia zawarcia umów na podstawie jakiejkolwiek umowy. W treści stanowiska spółki, jak i w treści indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego jednak nie wyjaśniono, z jakich środków finansowych będzie finansowana bieżąca działalność gospodarcza, w tym niezbędnych do regulowania bieżących zobowiązań w stosunku do pracowników, dostawców towarów handlowych czy usługodawców. Na obecnym etapie postępowania NSA związany granicami skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 PostSądAdmU) nie może tej kwestii ustalić. Można tylko domniemywać, że możliwe jest pozyskanie przez spółkę środków z kredytów bankowych, czy z bieżącej działalności gospodarczej, a nawet z własnych środków spółki. Nie sposób więc przyjąć, by wyłącznie z nabywanego przedsiębiorstwa wierzytelności zbywcy i środków pieniężnych na rachunkach bankowych w rozumieniu art. 551 pkt 4 KC mogło, przy objęciu sprzedaży pozostałych, stanowiących zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej (art. 551 KC) spowodować, że nie będzie on stanowił zespołu zorganizowanego i funkcjonalnego. W konsekwencji zauważyć trzeba, że amortyzacji nie podlega – zgodnie z art. 16c pkt 4 PDOPrU – wartość firmy, jeżeli wartość ta powstała w innym sposób niż określony w art. 16b ust. 2 pkt 2 PDOPrU. Z tego ostatniego przepisu zaś wynika, że amortyzacji podlegają również, z zastrzeżeniem art. 16c, niezależne od przewidywanego okresu użycia (...) wartość firmy, jeżeli wartość ta powstaław wyniku nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w drodze (...) kupna (...). Skoro nie budzi wątpliwości, że przedmiotem umów sprzedaży (kupna) były przedsiębiorstwa stanowiące dwa odrębne zespoły majątkowe (art. 551 KC), których ceny sprzedaży na dzień kupna będą przewyższać wartość rynkową tych składników majątkowych wchodzących w skład poszczególnych zespołów majątkowych, to przepis art. 16b ust. 2 pkt 2 PDOPrU powinien mieć w sprawie zastosowanie. W konsekwencji zarzuty skargi kasacyjnej dotyczące naruszenia przez sąd I instancji art. 4a pkt 3 i art. 16b ust. 2 pkt 2 -PDOPrU w zw. z art. 551 i art. 552 KC są bezpodstawne. Nieuzasadniony jest także zarzut naruszenia przez sąd I instancji przepisów postępowania. (...) W tym stanie sprawy NSA orzekł jak w wyroku na podstawie art. 184 PostSądAdmU (...). Wyrok NSA z 3.8.2017 r., II FSK 3183/16
Naczelny Sąd Administracyjny uznał skargę kasacyjną za nieusprawiedliwioną, podkreślając istotę zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych w rozumieniu przedsiębiorstwa. Zaskarżony wyrok został uchylony, a organ musiał uwzględnić dorobek orzecznictwa sądów administracyjnych w interpretacji przepisów dotyczących zbycia przedsiębiorstwa.