Naczelny Sąd Administracyjny zajął stanowisko w kwestii dziedziczenia ulgi mieszkaniowej.
Spór będący podstawą do wydania wyroku dotyczył mieszkania, do którego prawo wyjściowo należało do rodziców
i syna. Matka i ojciec postanowili przekazać dziecku swoją połowę udziałów we własności nieruchomości. Dorosły już
syn podjął decyzję o zbyciu mieszkania, a ponieważ do transakcji miało dojść przed upływem ustawowego czasu
przewidzianego na ulgę podatkową, mężczyzna zadeklarował, że ze środków uzyskanych ze sprzedaży
nieruchomości nabędzie dla siebie nowe mieszkanie. Tak też uczynił – w ramach zobowiązań wynikających z umowy
przedwstępnej kupna lokalu dokonał wpłaty pieniędzy uzyskanych ze zbycia wcześniej odziedziczonej
nieruchomości. Sprawa skomplikowała się, kiedy w krótkim czasie od zawarcia wspomnianej umowy i dokonania
wpłaty mężczyzna zmarł. Zgon nastąpił jeszcze przed podpisaniem aktu notarialnego, w związku z czym nie doszło
do przeniesienia własności nowego mieszkania. Transakcję dokończyli formalnie rodzice mężczyzny i to na nich
przepisano wspomniane prawo. Takie działanie spowodowało jednak zaistnienie wątpliwości na tle podatkowym.
O ile fakt, że rodzice dziedziczą po zmarłym dziecku wzbudzał istnienia jakichkolwiek pytań, to kwestia, czy owo
dziedziczenie dotyczy także prawa do ulgi w daninie nie była już tak jasna.
Spór w tym zakresie rozgorzał między fiskusem, a matką i ojcem zmarłego. Rodzice byli zdania, że kontynuując
realizację zamierzeń syna zadeklarowanych przy sprzedaży pierwszego (dziedziczonego wcześniej) mieszkania, oni
także mogą skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Na potwierdzenie swojej opinii przytaczali art. 97 § ustawy
z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa, według którego spadkobiercy podatnika, przejmują przewidziane
w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Innego zdania był jednak Dyrektor
Izby Skarbowej w Warszawie. Twierdził, że prawo do ulgi mieszkniowej należy do praw o charakterze osobistym
i jako takie nie podlega dziedziczeniu. Sprawa trafiła do sądu.
Po rozpoznaniu okoliczności sporu WSA w Warszawie stanął po stronie rodziny zmarłego. W opinii składu
orzekającego doszło do spełnienia deklaracji mężczyzny dotyczącej przeznaczenia środków uzyskanych ze
sprzedaży jednego mieszkania na zakup drugiego, co miało miejsce jeszcze przed jego śmiercią przy podpisywaniu
umowy przedwstępnej i poprzez dokonanie przelewu bankowego. Dalsze postępowanie matki i ojca należało zatem
uznać wyłącznie jako dokończenie działań rozpoczętych przez syna.
Fiskus nie zgodził się z powyższym stanowiskiem i ostatecznie sprawa trafiła na wokandę NSA. W wyroku
z 18.1.2018 r. (II FSK 3633/15 i II FSK 3634/15) orzekł on, że w omawianym przypadku rodzice odziedziczyli ulgę
mieszkaniową przysługującą zmarłemu synowi i słusznie z niej skorzystali finalizując formalności związane
z nabyciem nowego mieszkania. Sąd podkreślił jednak, że każda kolejna sprawa związana z dziedziczeniem prawa
do ulgi podatkowej powinna być rozpatrywana niezależnie, z dokładną analizą stanu faktycznego danego sporu.
Wyroki NSA z 18.1.2018 r. II FSK 3633/15, II FSK 3634/15