O wynagrodzeniu należnym kuratorowi ustanowionemu na wniosek organu podatkowego na podstawie art.
42 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 138 § 3 ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. jedn.: Dz.U. z 2017
r. poz. 201 ze zm.; dalej jako: OrdPodU) orzeka sąd rejestrowy, który go ustanowił i określił jego kompetencje
– stwierdził Sąd Najwyższy.
Gmina B. wszczęła postępowanie wobec „A.” S.A. w sprawie podatku od nieruchomości. Podatniczka nie miała
zarządu, ani majątku, z którego mogłaby zapłacić należność. Gmina B. wystąpiła do sądu o ustanowienie dla „A.”
S.A. kuratora. Sąd wyznaczył kuratorowi zadania, zobowiązał go do zastępowania i reprezentowania „A.” S.A.
w toczącym się postępowaniu podatkowym, a także podjęcia działań mających na celu powołanie zarządu spółki, zaś
w razie ich bezskuteczności – rozpoczęcia procedury likwidacji. Sąd ustanawiający kuratora rozszerzył jego
kompetencje, w stosunku do wniosku Gminy B., o reprezentację spółki w postępowaniu podatkowym. Kurator
sprawował swoją funkcję przez kilkanaście miesięcy, aż do zwolnienia z tej funkcji przez sąd rejestrowy, który
przyznał mu wynagrodzenie za sprawowanie kurateli. Sąd zobowiązał do jego wypłaty Gminę B. Zgodnie z art. 179 §
1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wynagrodzenie kuratora pokrywa się z dochodów lub z majątku osoby, dla
której kurator jest ustanowiony, a jeżeli osoba ta nie ma odpowiednich dochodów lub majątku, wynagrodzenie
pokrywa ten, kto żądał ustanowienia kuratora.
Rozpoznający apelację Gminy B. sąd II instancji skierował do SN pytanie prawne o następującej treści: „Czy
kognicja sądu rejestrowego obejmuje ustalenie i przyznanie wynagrodzenia od organu podatkowego
kuratorowi powołanemu na podstawie art. 42 § 1 KC, na wniosek tego organu oparty o art. 138 § 3
OrdPodU?”.
W uzasadnieniu pytania prawnego wskazano, że zgodnie z art. 178 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (t.jedn.:
Dz.U. z 2017 r. poz. 682; dalej jako KRO), w zakresie nieuregulowanym przez przepisy, które przewidują
ustanowienie kuratora, stosuje się do kurateli odpowiednio przepisy o opiece z zachowaniem poniższych przepisów.
W ocenie sądu nie ma podstaw do kwestionowania tezy, że ponieważ art. 42 KC nie zawiera postanowień
dotyczących wynagrodzenia kuratora powołanego dla osoby prawnej, w warunkach określonych w art. 42 § 1 KC,
należy do wynagrodzenia takiego kuratora stosować art. 179 KRO.
Sąd Najwyższy uznał, że przepisy OrdPodU zawierają lukę, nie regulują bowiem kwestii zakresu kompetencji
i wynagradzania kuratora. W ocenie SN sąd ma ogólną kompetencję do rozstrzygania spraw dotyczących
kuratorów. Zatem nawet w przypadku gdy ustanawia kuratora w ramach postępowania podatkowego na
wniosek organu podatkowego sąd określa zakres kompetencji i wysokość wynagrodzenia kuratora, a także
podmiot zobowiązany do jego zapłaty.
Uchwała SN z 23.2.2018 r., III CZP 106/17